Deltaprogramma Zoetwater: De oogst van de klimaatpilots
Beter benutten van bronnen van zoet water. Het beter benutten van bronnen van zoet water begint bij het in beeld hebben van deze bronnen. Hier is een grote stap vooruit gezet met het project “Freshem”. Via een innovatieve
meetcampagne met meting vanuit een helikopter is de zoet- en zoutwaterverdeling in de ondergrond in Zeeland in kaart gebracht. Deze kaart is beschikbaar via twee websites (zie tabel Freshem). Hierbij zijn zoetwatervoorraden van interessante diktes gevonden. De kennis uit dit
project wordt gebruikt voor het duurzaam benutten van de zoetwatervoorraden. Verschillende projecten, maar ook individuele gebruikers maken al gebruik van de kaarten en het project krijgt waarschijnlijk een vervolg in andere provincies.
Een bron met een duidelijk potentieel ligt bij de effluenten (gezuiverd afvalwater) van rioolwaterzuiveringsinstallaties.
Uit de pilot Oost 1 “Sub-irrigatie met rwzi-effluent Haaksbergen”
blijkt dat het goed mogelijk is om met rwzi-water en subirrigatie het bodemvocht op peil te
houden en de gewasopbrengst te verhogen. Er zijn nog wel vragen over stoffen als medicijnresten
in het water die nader onderzoek vragen. De pilot Zoetwaterfabriek Groote Lucht
(“project S.C.H.O.O.N”) in Delfland met ozon en zandfiltratie laat zien dat vergaande verwijdering
mogelijk is van nutriënten en organische microverontreinigingen. Deze pilot wordt nu
opgeschaald naar de volledige rwzi. Bij rwzi Wervershoof loopt een proef met zuivering van
effluent en hergebruik als proceswater voor de industrie. DOW Chemical gebruikt al sinds
2007 effluent van de rwzi Terneuzen als proceswater. De pilots bevestigen de mogelijkheden
van gebruik van effluent van rwzi’s voor de zoetwatervoorziening. Er moeten echter nog wel
vragen worden beantwoord over garantie voor kwaliteit en regelgeving.
Ook effluenten van industriële zuiveringsinstallaties kunnen als bron dienen. Projecten bij bierbrouwers
Bavaria en La Trappe en het Belgische groenteverwerkingsbedrijf Ardo hebben positieve
resultaten opgeleverd. Ook hier vergroot een combinatie met peilgestuurde drainage de
effectiviteit (zie www.boerbierwater.nl en www.f2agri.eu). De Suikerunie levert bij Dinteloord
effluentwater aan een glastuinbouwcluster. De Stuurgroep Energie- en Grondstoffenfabriek
(https://www.efgf.nl/producten/water/) heeft het initiatief genomen voor de Waterfabriek, die
zich richt op levering van effluentwater aan onder meer fabrieken en datacenters.
In gebieden met brakwaterbronnen is milde ontzilting een mogelijkheid meer zoetwater
beschikbaar te maken. De pilot “Milde ontzilting” verkende de mogelijkheden in de Kanaalzone
Zeeuws Vlaanderen. Het blijkt een aanzienlijke investering te vragen. Ten slotte blijkt het ook
mogelijk bronnen op het eigen bedrijf beter te benutten, zoals de pilot door Steenbergen
Graszoden laat zien.