KENNISPROGRAMMA COASTAR
In het kennisprogramma COASTAR 2019-2020 ontwikkelen we duurzame oplossingen, zodat ook komende generaties kunnen beschikken over voldoende zoetwater, in Zuid-Holland en elders in kustgebieden. Slim gebruik van de ondergrond staat centraal: voor ondergrondse opslag van zoetwater in tijden van overvloed en door effectief gebruik van brak grondwater. In COASTAR wordt de beschikbaarheid van zoetwater gecombineerd met watermanagement, zoals het voorkomen van wateroverlast en tegengaan van verzilting en bodemdaling.
In het kennisprogramma werken we vier concrete, grootschalige maatregelen verder uit, zodat we in 2021 een gefundeerd besluit kunnen nemen over de volgende stap: toepassing in praktijkproeven. Daarnaast ontwikkelen we instrumenten om de technische, economische en beleidsmatige haalbaarheid van COASTAR-maatregelen op regionale schaal vast te stellen, voor Zuid-Holland en andere provincies in laag Nederland.
1. BRAKWATERWINNING POLDERS MIDDELBURG EN TEMPELPOLDER VERBETERT WATERKWALITEIT
Brak grondwater wordt opgepompt en stroomt dus niet meer naar Polder Middelburg en Tempelpolder. De waterkwaliteit in deze polders verbetert, zodat minder water nodig is voor doorspoeling. Van het opgepompte brakke water wordt drinkwater gemaakt.
Binnen COASTAR brengen we in kaart hoeveel drinkwater we zo duurzaam kunnen produceren, tegen welke kosten, en wat de effecten zijn op bijvoorbeeld de zoutvracht naar de polders. Hiervoor ontwikkelen we onder andere grondwatermodellen die de stroming van zoet en brak grondwater goed kunnen beschrijven en die we gebruiken om verschillende scenario’s door te rekenen.
2. BRAKWATERWINNING DUINEN SCHEVENINGEN SCHEPT RUIMTE VOOR ZOETWATERVOORRAAD
Onder de duinen bij Scheveningen wordt brak grondwater gewonnen, als extra bron voor de productie van drinkwater. Daardoor ontstaat extra ruimte voor zoet grondwater: zo vergroten we tevens de strategische grondwatervoorraad van drinkwaterbedrijf Dunea.
Binnen COASTAR zoeken we uit waar we het beste grondwaterputten zouden kunnen plaatsen, hoe we het brakke water kunnen zuiveren en wat de opties zijn voor afvoer van het concentraat dat ontstaat bij ontzilting. En natuurlijk wat dit alles kost. Zo wordt duidelijk óf en hoeveel brak grondwater we duurzaam kunnen winnen om de snel groeiende regio van voldoende drinkwater te voorzien.
3. WESTLAND: DROGE VOETEN EN VOLDOENDE GIETWATER VIA DE WATERBANK
Tuinders in het Westland infiltreren overtollig regenwater in de ondergrond om de zoetwatervoorraad aan te vullen. Het onttrekken van grondwater kost een tuinder geld, regenwater injecteren levert hen juist geld op. Deze waterbank zorgt voor een betere balans tussen vraag en aanbod van water. Verzilting van grondwater wordt voorkomen en in de regenwaterbassins komt tegelijkertijd ruimte vrij voor de opvang van zware buien.
Met een speciaal ontwikkeld watermodel berekenen we binnen COASTAR alle waterstromen in het Westland – in natte én droge jaren. Kunnen we altijd voldoende water leveren aan tuinders en tegen welke kosten? Hoeveel regenwater kunnen we opvangen in de bassins? En wie gaat de waterbank beheren? Een waterbank is voor Nederland een nieuwe manier om waterbeheer te organiseren. Daarom brengen we ook de juridische, beleidsmatige en bedrijfskundige mogelijkheden van een waterbank in kaart.
4. ROTTERDAM: CITIES2RECHARGE SLAAT REGENWATER OP IN DE ONDERGROND
Overtollig regenwater wordt in de ondergrond geïnfiltreerd en weer opgepompt zodra het nodig is, bijvoorbeeld voor de groenvoorziening of besproeien van sportvelden. We laten water niet meer ongebruikt weglopen en ontlasten zo tevens het riool. Op meerdere locaties in Rotterdam en Maassluis worden infiltratiesystemen aangelegd, zoals in de Robert-Fruinstraat en op het Bellamyplein.
COASTAR onderzoekt hoe je veel van deze kleine systemen beheert zonder dat dit te veel tijd en dus geld kost. We ontwikkelen meet- en regeltechnieken en testen die op de locaties in Rotterdam en Maassluis. Met hulp van sensoren houden we van een afstand in de gaten hoeveel water erin gaat en eruit, wat de kwaliteit is van dat water, en of de put niet verstopt. Zo hebben we snel en eenvoudig grip op de prestaties en beperken we de beheerskosten.
COASTAR NATIONAAL: TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN ELDERS IN NEDERLAND
Ook in andere delen van Nederland kunnen COASTAR-oplossingen bijdragen aan een goede zoetwatervoorziening voor landbouw, drinkwater en industrie. Maar is de ondergrond wel overal geschikt voor opslag van zoetwater? Waar kunnen we nog meer brak grondwater winnen? En is dat toevallig ook daar waar we een watertekort hebben of verwachten? Dit brengen we in kaart – letterlijk – zodat we technische, economische en beleidsmatige haalbaarheid van COASTAR-maatregelen in beeld krijgen. Voor Zuid-Holland, andere provincies in en later ook wereldwijd. Daarbij werken we nauw samen met het Deltaprogramma Zoetwater. De kentallen die wij aanleveren, worden gebruikt bij het opstellen van het Regeringsbesluit Uitvoeringsprogramma Deltaplan Zoetwater in het voorjaar van 2021.