Proeftuin Sediment Rijnmond oriënteert zich op testlocaties
Veel zand en slib verdwijnt na baggeren uit de Rijn-Maasmonding in zee of in depots. Maar het gebaggerde zand of slib kan ook van grote waarde zijn voor het milieu en de veiligheid in onze delta. In de Proeftuin Sediment Rijnmond onderzoeken Deltares, Rijkswaterstaat, het Wereld Natuur Fonds, Natuurmonumenten, waterschap Hollandse Delta, Wageningen Marine Research en baggerbedrijf De Vries & Van de Wiel hoe sediment in de praktijk veilig kan worden toegepast.
“We zijn nu op zoek naar drie concrete locaties waar we experimenten en metingen kunnen uitvoeren”, vertelt Kees Sloff van Deltares. “Met de verschillende partners zijn we in overleg waar we het beste proeven kunnen doen. We willen graag aansluiten bij lopende natuurprojecten en we kijken ook naar de suppletie van sediment in erosiekuilen in de rivier. Die kuilen brengen de veiligheid van scheepvaart en van dijken immers in gevaar.”
Nieuwe technieken
De Proeftuin Sediment Rijnmond moet over vier jaar kennis en nieuwe technieken opleveren voor duurzaam sedimentbeheer. Dat wil zeggen met zoveel mogelijk meerwaarde voor natuur, rivierbeheer, waterveiligheid en ruimtelijke kwaliteit. Sediment, oftewel zand en slib, is van groot belang voor een deltagebied. Jaarlijks worden grote hoeveelheden zand en slib gebaggerd om de vaarwegen en havens op diepte te houden. Alleen al in het havengebied Rotterdam en de toegangsgeulen is dit zo’n 15-20 miljoen m3 per jaar.
Vraag en aanbod bij elkaar brengen
Ook komt er veel sediment vrij bij projecten, zoals de aanleg van de Blankenburgtunnel onder de Nieuwe Waterweg. Een groot deel van het schone sediment wordt nu nog afgevoerd naar zee of depots elders in het gebied. Tegelijkertijd is elders in de Rijn-Maasmonding juist behoefte aan sediment. Op de lange termijn is zelfs extra sediment nodig voor het klimaatbestendiger maken van de Rijn-Maasmonding als antwoord op een stijgende zeespiegel.
Oplossingen
“We gaan de komende jaren ook kijken of we vervuild zand en slib kunnen schoonmaken of veilig kunnen gebruiken. Je kunt licht verontreinigd slib bijvoorbeeld afdekken met een schone laag slib en er dan een natuurgebied van maken. Of we gaan kijken of het zand uit slib geschikt gemaakt kan worden om oevers mee te bouwen. Door dit soort innovatieve oplossingen te meten en te monitoren, verwachten we op termijn grootschalig nieuwe toepassingen in te kunnen voeren. Denk aan opslag van sediment tussen dijken voor de veiligheid, het maken van gorzen of slikken voor de natuur of zandmotorachtige oplossingen tegen erosiekuilen”, licht Sloff toe.
Consortium
In het initiatief Proeftuin Sediment Rijnmond werken Havenbedrijf Rotterdam, Rijkswaterstaat, het Wereld Natuur Fonds, Natuurmonumenten, waterschap Hollandse Delta, Wageningen Marine Research en baggerbedrijf de Vries & van de Wiel en Deltares samen. Deltares is trekker van het consortium. Het project duurt vier jaar (2021-2025). Dit project is mogelijk door subsidie voor Publieke-Private Samenwerkingsinitiatieven (PPS) van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland voor Topconsortia voor Kennis en Innovatie (TKI).