’We moeten de zomerse droogte al in de winter aanpakken’
Nederland reageert altijd ad hoc op droge zomers. „Een zeiknatte winter komen we nu net zo droog uit als een normale.”
De steeds droger wordende zomers in het binnenland van Nederland vragen om een structurelere aanpak. Dat schrijft een groep van kennisinstellingen en adviesbureaus, die de gevolgen van de droogtes in 2018 en 2019 voor de Nederlandse zandgronden in kaart heeft gebracht. „Nu handelen we pas als het al droog is”, zegt projectleider en hydroloog Gé van den Eertwegh op kantoor van zijn bureau KnowH2O in Nijmegen.
We moeten in de winter meer water vasthouden, schrijft u.
„Een zeiknatte winter komen we nu net zo droog uit als een normale winter, omdat we al het water hebben afgevoerd via drainagekanalen, sloten, beken en kanalen. We moeten zorgen dat het land natter de lente in gaat, zodat het grondwaterpeil in de zomer niet te ver wegzakt zodat we die droogte-ellende beperken.”about:blank
Waar denkt u dan aan?
„De essentie van ontwatering is de diepte van je slootbodem en je stuwpeilen. Dus wij zeggen: breng die bodems wat meer omhoog. Je kunt ook stuwtjes in de sloten plaatsen om het waterpeil op te hogen. Maar stuwtjes moet je bijhouden. En boeren en waterschappen moeten streng zijn voor zichzelf. Niet die stuw toch openzetten als je denkt, nou, het is een beetje nat nu. Daar zit de discussie. Niet te nat, wel nat genoeg.”
Ik ken een melkveehouder in de Alblasserwaard die het grondwaterpeil wil ophogen
En sloten dempen?
„Dat kan ook. Maar dan kun je niks meer aan het peil regelen.”
De meeste sloten zijn in eigendom van boeren. Willen die hun land wel zoveel natter maken?
„Toevallig hebben we daar afgelopen week contact over gehad met juristen. De waterschappen blijken daar meer in te kunnen sturen dan we dachten.”
In het rapport staat de term ‘Ruilverkaveling 2.0’. Wat houdt dat in?
„In de jaren 60, 70 hebben we het platteland op de schop gegooid. Om de landbouwproductie te optimaliseren. Er zitten nu lastige stukken land bij. Die beperken je waterbeheer. Hoge, droge stukken moet je nat zien te krijgen, en lage, natte stukken wil je juist ontwateren. Wij zeggen, laat die 5 tot 10 procent lastige delen van je gebied los. Je moet dus herinrichten.”
Moeten we ook anders gaan boeren?
„Ik ken een melkveehouder in de Alblasserwaard die het grondwaterpeil wil ophogen. Zijn weilanden worden dan relatief zeiknat. Hij heeft zelf kleine koetjes gefokt met bredere hoeven, die niet wegzakken in het drassige land. En hij heeft lichtere machines.”
Kunnen wij burgers ook nog iets doen?
„Als het droog wordt gaan we zwembadjes vullen, en de tuin sproeien met drinkwater. Je kunt je afvragen: moet dat echt?”
Dat is in de zomer. Kunnen we ’s winters ook iets doen?
„Als we standaard 10 procent op ons drinkwaterverbruik besparen, dan heb je het over 80 miljoen kuub water. Dat is een flinke slok op een borrel. Ik heb bijvoorbeeld twee pubers. Die mogen wel wat korter douchen.”